Lý Tứ Hỏi Đáp

Quả Vị Li Thân Trong Phật Đạo !!!

MB 1157 Lý Mỹ Linh 15.10.2024

Các bạn !!!

BQT vừa nhận được thắc mắc của bạn đọc Huỳnh Tâm ở Lâm Đồng…Nội dung câu hỏi như sau:

“Dạ con chào Thầy và BQT ah!

Con đã nghe các video bài giảng được chia sẻ trên youtube của Lý Gia và con có phần chưa rõ nên nhờ 

Thầy và BQT chỉ dẫn thêm ah:

Thân và tâm là hai thứ tách rời nhau. Và khi chưa ly thân được 2 thứ này thì ta sẽ bị dính mắc. Vậy làm 

sao để ta có thể tách Thân và Tâm này ra khi có cảnh nào đó đến ah.

Ví dụ: Trong gia đình, ý kiến ba mẹ thì là phải mời thầy, pháp sư về để cúng bái cho gia đạo an yên. 

Trường hợp này, nếu Thân, Tâm con không để cảnh này vướng mắc và để ba mẹ cứ mời thầy, cứ cúng 

bái, tốn tiền thì việc con áp dụng phương pháp ly thân như vậy có phải là con đang thờ ơ và để việc ba 

mẹ cúng bái cầu thần linh như thế cứ diễn ra thì có phù hợp việc học Phật và áp dụng đạo Phật không ah. 

Con cảm ơn Thầy và BQT ah”. - 08/10/2024 - 8:07:09 - Huỳnh Tâm - Lâm Đồng

Huỳnh Tâm và bạn đọc thân mến !!!

Về câu hỏi của bạn, mình xin được trả lời như sau…!!!

Theo quan điểm của Phật đạo, một hữu tình được cấu tạo bởi năm thành tố, đó là: Sắc, thọ, tưởng, hành, 

thức (ta quen gọi là ngũ ấm hay ngũ uẩn)…Năm thành tố này đại diện cho ba hình thái tiêu biểu của con 

người là: Thân (sắc); Tâm (thọ, tưởng, hành) và Trí (thức)…!!! Và, năm thành tố ấy bản chất tự giải thoát, 

không có mối liên hệ nào với nhau, bởi chúng đều có những đặc tính cơ bản đó là: Không tự tánh, không 

tự tướng và không tự ngã…!!!

Nhưng, khi trí (thức) mê muội thì, thân và tâm câu sanh với nhau, thuật ngữ Phật đạo gọi là “câu sanh 

lưỡng chấp”, tức thân chấp tâm, tâm chấp thân…Từ đó, khi thân xảy ra chuyển biến bất như ý, tâm sẽ 

buồn khổ…!!! Khi tâm bất an, thân sẽ hao gầy…!!! Hệ quả của sự câu sanh này là, hư vọng tâm sanh, hư 

vọng pháp sanh và hư vọng ngã sanh…Ba món tâm, pháp, ngã hư vọng sanh, nhất định ưu bi, khổ não, 

tham sân, trói buộc sẽ sanh…Các món này sanh, thanh tịnh, an vui, niết bàn không hiện…!!!

Để giải quyết vấn nạn này, người học tập trong Phật đạo phải học tập các pháp cơ bản (của Phật pháp) 

nhằm thay đổi nhận thức và thấy rõ bản chất của năm thành tố ấy…!!!

Khi thấy rõ bản chất của năm thành tố ấy (không tự tánh, không tự tướng, không tự ngã), người này 

không bị mê muội trước thân tâm của chính mình, từ đó tuy thân, tâm, trí cùng chung sống với nhau 

nhưng không bị hệ phược (lệ thuộc, đinh mắc) lẫn nhau…!!! Không hệ phược lẫn nhau, hư vọng tâm 

không sanh, hư vọng pháp không sanh, hư vọng ngã không sanh…!!! Ba món này không sanh, ưu bi, khổ 

não, triền phược, tham sân…vv…không sanh…!!! Ưu bi, khổ não, triền phược, tham sân…vv…không 

sanh…Thanh tịnh, niết bàn, an vui sẽ hiện khởi…!!!

Thân, tâm, trí tuy chung sống với nhau mà không hệ phược lẫn nhau, Phật đạo gọi là “cộng trú mà không 

cộng sinh”…Cảnh giới này chính là quả vị “li thân” trong Phật đạo…!!!

Li thân tuy là quả vị đầu tiên trong Phật đạo, nhưng nó lại là quả vị cực kì quan trọng đối với người tu 

hành…Bởi thân là tài sản quý nhất đối với một chúng sanh…Khi tài sản quý nhất ấy không thể làm ta mê 

muội thì, các thứ khác sẽ khó có thể làm ta mê muội…Mà, hết mê muội, hay hết vô minh chính là một 

trong những yêu cầu đặt ra đối với người học tập trong Phật đạo…!!!

Để giúp người học tập trong Phật đạo không bị mê muội bởi năm món sắc, thọ, tưởng, hành, thức…Để 

giúp môn đệ thấy rõ bản chất của năm món ấy…Từ đó thân, tâm, trí không còn câu sanh với nhau, có thể 

tự chứng quả vị li thân (yểm li triệt để thân tâm), thành tựu đạo quả giải thoát…Đức Phật đã dạy:

“Sắc, nầy các Tỳ kheo, là vô ngã. Nầy các Tỳ kheo, nếu sắc là ngã, thời sắc không thể đi đến bệnh hoạn, và 

có thể được các sắc như sau: "Mong rằng sắc của tôi là như thế nầy! Mong rằng sắc của tôi chẳng phải 

như thế nầy!

Và nầy các Tỳ kheo, vì sắc là vô ngã, do vậy, sắc đi đến bệnh hoạn, và không thể có được các sắc: "Mong 

rằng sắc của tôi như thế nầy! Mong rằng sắc của tôi chẳng phải như thế nầy!

Thọ, nầy các Tỳ kheo, là vô ngã. Nầy các Tỳ kheo, nếu thọ là ngã, thời thọ không thể đi đến bệnh hoạn, và 

có thể được thọ như sau: "Mong rằng thọ của tôi như thế nầy! Mong rằng thọ của tôi chẳng phải như 

thế nầy!

Và nầy các Tỳ kheo, vì thọ là vô ngã, do vậy, thọ đi đến bệnh hoạn, và không thể có được các thọ: "Mong 

rằng thọ của tôi như thế nầy! Mong rằng thọ của tôi chẳng phải như thế nầy!

Tưởng là vô ngã...Các hành là vô ngã, nầy các Tỳ kheo, nếu các hành là ngã, thời các hành không thể đi 

đến bệnh hoạn, và có thể được các hành như sau: "Mong rằng các hành của tôi như thế nầy! Mong rằng 

các hành của tôi chẳng phải như thế nầy!

Và nầy các Tỳ kheo, vì các hành là vô ngã, do vậy, các hành đi đến bệnh hoạn, và không thể có được các 

hành như sau: "Mong rằng các hành của tôi như thế nầy! Mong rằng các hành của tôi không phải như 

thế nầy!

Thức là vô ngã, nầy các Tỳ kheo, nếu thức là ngã, thời thức không thể đi đến bệnh hoạn, và có thể có 

được thức như sau: "Mong rằng thức của tôi như thế nầy! Mong rằng thức của tôi chẳng phải như thế 

nầy!

Và nầy các Tỳ kheo, vì thức là vô ngã, do vậy, thức đi đến bệnh hoạn, và không có thể có được thức: 

"Mong rằng thức của tôi như thế nầy! Mong rằng thức của tôi chẳng phải như thế nầy!

………

Nầy các Tỳ kheo, các ông nghĩ thế nào? Sắc là thường hay vô thường?

- Là vô thường, bạch Thế tôn.

- Cái gì vô thường là khổ hay lạc?

- Là khổ, bạch Thế tôn.

- Cái gì vô thường, khổ, chịu sự biến hoại, có hợp lý chăng khi quán cái ấy là: "Cái nầy là của tôi, cái nầy là 

tôi, cái nầy là tự ngã của tôi?"

- Thưa không, bạch Thế tôn.

…..

Thức là thường hay vô thường?

- Là vô thường, bạch Thế tôn.

- Cái gì vô thường là khổ hay lạc?

- Là khổ, bạch Thế tôn.

- Cái gì vô thường, khổ, chịu sự biến hoại, có hợp lý chăng khi quán cái ấy là: "Cái nầy là của tôi, cái nầy là 

tôi, cái nầy là tự ngã của tôi?

- Thưa không, bạch Thế tôn.

Do vậy, nầy các Tỳ kheo, phàm sắc gì quá khứ, vị lai, hiện tại, thuộc nội hay ngoại, thô hay tế, liệt hay 

thắng, xa hay gần; tất cả sắc cần phải như thật quán với chánh trí huệ như sau: "Cái nầy không phải của 

tôi, cái nầy không phải là tôi, cái nầy không phải là tự ngã của tôi……

……….

Thấy vậy, nầy các Tỳ kheo, bực Ða văn Thánh đệ tử yểm ly đối với sắc, yểm ly đối với thọ, yểm ly đối với 

tưởng, yểm ly đối với các hành, yểm ly đối với thức. Do yểm ly, vị ấy ly tham. Do ly tham, vị ấy giải thoát. 

Trong sự giải thoát, trí khởi lên: "Ta đã được giải thoát." Vị ấy biết rõ: "Sanh đã tận, Phạm hạnh đã thành, 

những việc nên làm đã làm, không còn trở lui trạng thái nầy nữa.

Thế tôn thuyết như vậy. Nhóm năm vị Tỳ kheo hoan hỷ, tín thọ lời Thế tôn dạy. Trong khi lời dạy nầy 

được nói lên, tâm của nhóm năm vị Tỳ kheo được giải thoát khỏi các lậu hoặc, không có chấp thủ….” 

(Trích Ðại Tạng kinh Việt Nam - Tương Ưng Bộ - Quyển 3 - Phẩm Tham Luyến - VII - trang 125 129 - 

Tạng Pali: Samyutta Nikaya, S,iii, 66)

Để thấu đáo hơn các vấn đề liên quan, Huỳnh Tâm và bạn đọc có thể tham khảo thêm các tài liệu từ 

Website Lytu.Vn như: https://lygia.net.vn/tac.../sac-vo-thuong-sac-thuong-tru, Thành viên trung kiên 3 

cõi - Lý Gia….!!!

Tóm lại, muốn giác ngộ các đạo quả trong Phật đạo…Ly thân tuy chưa phải là cảnh giới xuất thế, tuy chỉ 

là cảnh giới tiên khởi có được từ việc yểm li, thậm chí nó không được coi là chính thống trong hệ thống 

quả vị của Phật đạo…Vì rằng, cảnh giới này chỉ tương đương đệ tứ thiền trong thiền định, chỉ tương 

đương càn tuệ địa trong việc dùng ý chí dập tắt ý thức…vv…!!! Nhưng, nó lại là bước khởi đầu không thể 

thiếu, nó là bàn đạp giúp người tu hành tiến đến những giác ngộ cao hơn để thể nhập các cảnh giới thuộc 

đạo quả vô lậu, xuất thế, hay giải thoát…!!!

Giống như một người muốn lên đường đi xa, mà không thể cất bước ra khỏi ngôi nhà của mình thì, 

chuyến đi chỉ là chuyện…kể…cho…vui…!!! Đây là lí do vì sao Phật dạy: “Để điều phục tâm thức chúng 

sanh, Như Lai đặt yên người tu hành ở cõi trời Sắc Cứu Cánh…!!!”

Đặt yên người tu hành ở Sắc Cứu Cánh Thiên hay quả vị Ly Thân chính là bệ phóng tốt nhất, là bước 

khởi đầu thắng diệu giúp người tu hành đủ điều kiện chiến thắng lực hấp dẫn của thân kiến, sẵn sàng rời 

xa sắc ấm để bay vào quỹ đạo vô lậu, giải thoát...thành tựu Sắc Vô Lậu, Sắc Giải Thoát và Sắc Thường 

Trụ…!!!

Riêng, ví dụ mà Huỳnh Tâm đã nêu trong bài viết: “Ví dụ: Trong gia đình, ý kiến ba mẹ thì là phải mời thầy, 

pháp sư về để cúng bái cho gia đạo an yên. Trường hợp này, nếu Thân, Tâm con không để cảnh này 

vướng mắc và để ba mẹ cứ mời thầy, cứ cúng bái, tốn tiền thì việc con áp dụng phương pháp ly thân như 

vậy có phải là con đang thờ ơ và để việc ba mẹ cúng bái cầu thần linh như thế cứ diễn ra thì có phù hợp 

việc học Phật và áp dụng đạo Phật không ah. Con cảm ơn Thầy và BQT ah” (hết ví dụ)…!!!

Huỳnh Tâm thân mến !!!

Mình đọc đi đọc lại mà chẳng hiểu ví dụ này có liên quan gì đến quả vị “li thân” hiện tại chúng ta đang luận 

bàn…!!!

Hình như Huỳnh Tâm đã chưa thể tách bạch trong lòng giữa việc học tập Phật pháp của bản thân với các 

sinh hoạt tâm linh từ gia đình…!!!

Theo mình, học tập Phật pháp và sinh hoạt tâm linh của gia đình là hai việc làm mang hai ý nghĩa khác 

nhau…!!! Trong quá trình học tập, ta không nên “để tâm trí rơi vào cực đoan” rằng, ta nên tôn trọng điều 

này hoặc phủ nhận điều kia, mà phải biết dung hoà giữa việc riêng là học tập của bản thân và sinh hoạt 

chung của gia đình mới không đưa đến các xung đột không đáng có…!!!

Cần nhất là, dung hoà trong mọi sinh hoạt, nhưng bản thân “không mê muội” trước những thứ ta đang 

dung hoà ấy…!!! Làm được như thế, mọi thứ có diễn ra thế nào cũng không làm ta vướng bận…Từ đó, 

cuộc sống gia đình sẽ tốt đẹp thêm, việc học tập sẽ dễ dàng hơn…!!!

Hy vọng, những giải thích vừa rồi, có thể giúp Huỳnh Tâm và bạn đọc thoả mãn những thắc mắc đã 

nêu...!!! Chúc an vui, tinh tấn, thành ở đời, đạt ở đạo...!!!

Rất mong, nhận được những câu hỏi lí thú và bổ ích từ mọi người…!!!

09/10/2024

LÝ TỨ

- Các bạn có thể gửi câu hỏi theo đường link: https://forms.gle/HooJiZeXLBNokpUx8

- Hoặc đặt câu hỏi trực tiếp từ Website LyTu.Vn

Tags: